Natuurlijk plaagdiertjes bestrijden: bladluis

In deze serie geven Gardeners’ World magazine en Rootsum, experts in biologische oplossingen, advies aan zes van onze lezers, die ons hun plaagdierprobleem hebben voorgelegd. De planten van Nani van Gerven worden geplaagd door bladluizen, en zoekt hier een natuurlijke oplossing voor.

“Hoe bescherm ik mijn planten best tegen bladluizen?” – Nani van Gerven

Ha Nani, dit is een vraag die vele tuiniers zichzelf elk jaar weer stellen. Bladluizen zijn ontzettend belangrijk voor de biodiversiteit omdat ze gegeten worden door allerlei insecten, maar ook vogels. Een beetje luis is dus prima, maar wat kun je doen als je plant ermee vergeven is en een ware plaag vormt? Wij geven je advies!

Bladluizen bestaan uit vele soorten, maar gelukkig zijn ze allemaal goed biologisch te bestrijden. Er zijn verschillende natuurlijke vijanden waaruit je kunt kiezen.

De bekendste natuurlijke vijand van bladluizen is de larve van het lieveheersbeestje. Deze zijn zeer effectief en kunnen in korte tijd grote aantallen bladluizen verorberen. Na ongeveer drie weken verpoppen ze tot volwassen lieveheersbeestjes, die opnieuw bladluizen eten en eieren leggen tussen bladluiskolonies. Soms gebeurt dit echter ook bij je buren.

Ook de larven van de groene gaasvlieg – beter bekend als het goudoogje – zijn dol op bladluizen. Ze eten net zoveel bladluizen als lieveheersbeestlarven, maar zijn een stuk voordeliger. Daarom worden ze vaak ingezet bij grote aantastingen, veel planten of grotere oppervlaktes. Net als de larven van lieveheersbeestjes voeden ze zich gedurende drie weken met bladluizen, waarna ze verpoppen tot elegante insecten met fijne, gaasachtige vleugels. Laat je niet misleiden door de naam: het is geen ‘vieze’ vlieg.

Mieren zijn nuttige opruimers in de tuin, maar hebben ook een bijzondere samenwerking met bladluizen. Ze beschermen bladluizen tegen natuurlijke vijanden in ruil voor honingdauw, de zoete uitscheiding van bladluizen. Als er een mierenkolonie actief is, kunnen onze nuttige bestrijders moeite hebben om de plaag onder controle te krijgen. In dat geval kun je beter kiezen voor Chrysopa-larven; deze vormen een groter leger en verhogen de kans op succes. Blijft het probleem hardnekkig? Dan kun je de mieren bestrijden met aaltjes (nematoden).

Heb je last van zowel een mieren- als bladluizenplaag? Dan kun je overwegen om diatomeeënaarde te gebruiken. Verstuif deze fijne, natuurlijke stof over de aangetaste planten. De gemalen schelpen onttrekken vocht aan de insecten, waardoor ze verdrogen. Let op: deze methode kan ook nuttige insecten aantasten. Gebruik het daarom alleen als alternatief voor gif.

Ook binnenshuis of in de serre kunnen bladluizen opduiken – we bedoelen hier géén wolluizen. In deze gevallen raden we aan om larven van lieveheersbeestjes of Chrysopa-larven in te zetten. Ze zijn veilig, effectief en werken ook prima in afgesloten omgevingen.

Het volledig voorkomen van bladluis is eigenlijk niet mogelijk, maar je kunt wél vliegende bladluis (zie foto, onderaan) verwijderen om te voorkomen dat ze nieuwe kolonies stichten. Als er veel luis op een plant zit, kun je deze wegspuiten met de tuinslang (doe dit liefst ’s ochtends of ’s avonds, zodat het water ook goed terecht komt bij je planten. Het lokken van oorwormen kan ook een goed effect hebben. Dit doe je door plantenpotjes met stro te vullen en op te hangen.

Blijft de plaag het hardnekkig? Dan kun je ook proberen een licht mengsel te maken van water en biologische groene zeep, maar zeep komt ook in de tuin terecht en dat kan een nadelig effect hebben, dus wees terughoudend. Gebruik géén chemische bestrijdingsmiddelen: dit dood ook vele nuttige insecten die bladluizen opeten, wat de plaag verergert.

Bladluizen worden gegeten door ontzettend veel insecten en zijn daarom ook belangrijk voor de tuin(natuur). Het creëren van een veelzijdige groene omgeving met (inheemse) planten, water en enige ‘rommeligheid’ trekt veel soorten insecten aan wat voor meer balans in de tuin zorgt. Dit is iets van ‘de lange adem’, maar je kunt hier zeker bladluisplagen mee beteugelen. Succes!

Al 30 jaar lang ontwikkelt het Belgische familiebedrijf Rootsum uit Leuven (voorheen bekend als BioGroei) natuurlijke oplossingen voor plaagdieren bij het biologisch tuinieren. ‘Op zoek naar beestige beestjes’, zoals ze het ook wel noemen. Dit doen ze door biologische alternatieven te bieden voor gif, de bodem te verbeteren en in te zetten op het creëren van biodiverse tuinen, door heel Vlaanderen en Nederland.