Melanie Törün: Türk turizmi açmazda

Melanie Törün‘ün Turizm Ekonomi için kaleme aldığı makale şöyle:

“2025 sezonuna büyük beklentilerle giren Türkiye’de tablo bambaşka görünüyor. Yüksek enflasyonun etkisiyle maliyetler patladı, otel fiyatları artık en önemli Akdeniz rakipleriyle aynı seviyede – hatta bazı durumlarda daha da yukarıda.

Avrupa pazarlarında bu durum rezervasyon davranışlarını net şekilde etkiliyor: Birçok turist tereddüt ediyor ya da doğrudan alternatif destinasyonlara yöneliyor.

Yüksek sezon olmasına rağmen pek çok otel beklenen doluluk oranlarına ulaşamıyor. Son dakika indirimleri ise sınırlı etki gösteriyor. Tatil bölgelerinde restoran ve dükkân sahipleri de müşteri yokluğundan yakınıyor. Sektör temsilcilerine göre bugüne kadar hiçbir sezon bu kadar zayıf geçmedi.

Her şey dahil modelinde belirsizlik

Sektör yaklaşık iki yıldır her şey dahil sisteminin yeniden şekillendirilmesini tartışıyor fakat hâlâ somut adım atılmadı. Oteller ise misafir memnuniyetinde düşüş olmaması için hiçbir değiştirmediklerini söylüyor. Böyle olunca fiyatlar da değişmiyor.

Oysa tablo farklı: Konuklar ne otel içinde ne de otel dışında fazla harcama yapıyor. Fiyatlar yüksek ve fiyat-performans dengesine güven düşük. Büfelerin kaldırılabileceğine dair tartışmalar ise kafa karıştırıyor. Aslında israfı ve maliyetleri azaltacak bu fikir doğru bir yönelim olabilir – ama başarısı tamamen doğru iletişim ve uygulamaya bağlı.

İstanbul ve Kapadokya da etkilendi

Misafirlerin çekimserliği yalnızca sahil bölgeleriyle sınırlı değil. İstanbul ve Kapadokya gibi klasik kültür ve şehir destinasyonları da zayıf rezervasyonlarla karşı karşıya. Yüksek uçak bileti fiyatları, artan yan giderler ve alternatif destinasyonların cazibesi sektöre adeta fren oluyor.

Turist başka ülkelere kayıyor

Birçok tatilci şimdiden yön değiştirmiş durumda. Mısır istikrarlı bir kaliteyi daha uygun fiyatlarla sunuyor, Yunanistan ve İspanya güvenilirliğiyle öne çıkıyor, Tayland ve Karayipler ise makul fiyatlarla egzotik bir deneyim vadediyor. Bu alternatifleri deneyen turistler memnun dönüyor – Türkiye ise bir sonraki tatil kararında daha eleştirel değerlendiriliyor.

‘Daha kaliteli turist’ bir illüzyon mu?

Sektörde sıkça dile getirilen beklenti, daha yüksek harcama yapan turistleri çekmek. Ancak bu kitlenin Türkiye’yi neden tercih etmesi gerekiyor? Yüksek fiyat ödemeye hazır olan misafir, başka ülkelerde istikrar veya egzotizm bulabiliyor. Türkiye’nin fark yaratabilmesi için yeniden kendi güçlü yanlarını vurgulaması şart: gerçek misafirperverlik, benzersiz mutfak, kültürel çeşitlilik ve yüksek hizmet kalitesi.

Özellikle 180 binin üzerinde yatak kapasitesiyle sahillerin en büyüğü olan Side-Manavgat bölgesi, “beton yığını” görüntüsü ve sahte ürünlerle dolu dükkânlarıyla bu hedef grubu etkilemekte zorlanıyor. Harcama yapmaya istekli turist, buna uygun bir ortam arıyor – kitlesel ucuzluğun gölgesini değil.

2026 yazına bakış

Dünya genelinde erken rezervasyonlar iyi ilerliyor, fakat Türkiye konusunda misafirler hâlâ temkinli. 2025 yazı için geçerli olan fiyatlar büyük oranda aynı. Yalnızca birkaç otel, erken rezervasyonda cazip kampanyalar sunarak doluluk ve kârlılığı aynı anda yakalamayı başarabildi. Bu da hem otel hem misafir için bir kazan-kazan durumu yarattı. Geç kalanları ise düşük doluluk ve gelir kaybı bekliyor.

Sonuç: Türk turizmi yalnızca artan fiyatlarla ayakta kalamaz

“Ucuz destinasyon” imajından “katma değerli destinasyon” konumuna geçiş için yeni stratejilere ihtiyaç var: kaliteye, personele, çeşitliliğe ve deneyime yatırım. Ancak bu şekilde misafirlerin kalıcı biçimde alternatif ülkelere yönelmesi önlenebilir ve Türkiye turizmdeki muazzam potansiyelini koruyabilir.”